ขนคุด แก้ไขได้
ขนคุด เป็นปัญหาผิวที่หลายคนต้องเผชิญ โดยเฉพาะหลังการกำจัดขน ไม่ว่าจะด้วยวิธีการโกน แวกซ์ หรือถอนขน ปัญหานี้นอกจากจะส่งผลต่อความสวยงามแล้ว ยังอาจก่อให้เกิดความไม่สบายตัว ในรายที่มีอาการขนคุดรุนแรงอาจนำไปสู่การอักเสบ และติดเชื้อได้
หากคนไข้กำลังประสบปัญหาขนคุด หมอขอแนะนำให้อ่านบทความนี้เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับขนคุด ตั้งแต่สาเหตุลักษณะของขนคุด อาการ วิธีรักษาขนคุดแบบไหนดีสุด ไปจนถึงวิธีป้องกัน เพื่อให้คนสามารถดูแลผิวพรรณ เลือกรักษาขนคุดได้อย่างถูกวิธีครับ
สารบัญ ขนคุด
ทำความรู้จักขนคุด คืออะไร ?
ขนคุด หรือ Ingrown Hair คือเกิดจากความผิดปกติของการสะสมเคราติน (Keratin) ในร่างกาย ซึ่งเป็นโปรตีนในรูขุมขนที่เกิดการสะสมจนทำให้ชั้นผิวมีความหนาขึ้น จึงทำให้เส้นขนที่งอกขึ้นมาใหม่ไม่สามารถทะลุผิวหนังขึ้นมาได้ ส่งผลให้เส้นขนม้วนงออยู่ใต้ชิ้นผิวและทำให้เกิดตุ่มนูน
ขนคุดมักเกิดขึ้นบริเวณที่มีการโกนขน ถอนขน หรือแว็กซ์ขนบ่อย ๆ เช่น ใบหน้า คอ ขาหนีบ แขน และขา โดยเฉพาะในบริเวณที่มีขนหนา และแข็งครับ
ขนคุดมีลักษณะอย่างไร ?
ขนคุดมีลักษณะเฉพาะ โดยทั่วไปมักเริ่มจากการเกิดขึ้นของตุ่มแดงหรือจุดนูนเล็ก ๆ บนผิวหนัง ซึ่งมีขนาดประมาณ 1-3 มิลลิเมตร ตุ่มเหล่านี้อาจมีสีแดง ชมพู หรืออาจสังเกตเห็นเส้นขนที่ม้วนงอหรือเติบโตขนานไปกับผิวหนังใต้ผิวชั้นบน ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของขนคุดนั่นเองครับ ในบางคนตุ่มขนคุดอาจเกิดการอักเสบ รู้สึกคัน ซึ่งอาจนำไปสู่การเกา และทำให้เกิดการระคายเคืองมากขึ้น
ขนคุด อันตรายไหม ?
ขนคุดไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรง หรือส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกาย สามารถหายได้เองตามช่วงอายุที่มากขึ้น แต่ระหว่างที่เป็นก็อาจก่อให้เกิดความรำคาญ และปัญหาผิวหนังได้หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม ซึ่งอาจนำไปสู่
- การเกิดรอยดำบนผิวหนัง
- ขนคุดที่เรื้อรังอาจทำให้เกิดแผลเป็นได้ โดยเฉพาะเมื่อมีการเกา หรือพยายามดึงขนออกด้วยวิธีที่ไม่ถูกต้อง
- ในคนที่มีผิวบอบบางหรือเป็นโรคผิวหนังอื่น ๆ อยู่แล้ว ขนคุดอาจกระตุ้นให้เกิดการอักเสบหรือระคายเคืองมากขึ้น
- ในกรณีที่รุนแรง อาจนำไปสู่การเกิดฝีหนองหรือการติดเชื้อที่ลุกลามได้ ซึ่งเกิดจากเส้นขนงอกเข้าไปใต้ผิวหนัง จนทำให้เกิดการอักเสบ และเป็นช่องทางให้แบคทีเรียเข้าสู่ผิวหนัง
แม้ว่าขนคุดจะไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่การป้องกัน และรักษาอย่างถูกวิธีก็จะช่วยลดปัญหาขนขุดได้ หรือแก้ด้วยการทำเลเซอร์ขนถาวร ก็จะช่วยลดปัญหาขนคุดตรงจุด เห็นผลระยะยาว เพราะเป็นการทำลายรากขนโดยตรง โดยเฉพาะเทคโนโลยี Long Pulse ND Yag ในข้อมูลส่วนนี้หมอจะมาอธิบายเพิ่มเติมในหัวข้อวิธีรักษาขนคุด คนไข้สามารถติดตามอ่านได้ครับ
ขนคุด ขึ้นที่ไหนได้บ้าง ?
ขนคุดสามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณ แต่พบบ่อยในบริเวณที่มีขนหนา และแข็ง ได้แก่
- ใบหน้า
- รักแร้
- ขาหนีบ
- ขา
- แขน
- หน้าอก และหลัง
- สะโพก และก้น
- จุดซ่อนเร้น
สาเหตุของการเกิดขนคุด
ขนคุดเป็นปัญหาที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในคนที่มีเส้นขนหนา และแข็ง สาเหตุของการเกิดขนคุดมีหลายปัจจัยครับ เช่น
- ใช้วิธีกำจัดขนที่ไม่เหมาะสม โกนขนในทิศทางตรงข้ามกับทิศทางการเจริญเติบโตของเส้นขน ทำให้ปลายขนแหลมคม และมีโอกาสงอกกลับเข้าสู่ผิวหนังได้ง่าย
- มีสิ่งอุดตันบริเวณรูขุมขน ทำให้เกิดการสะสมมากขึ้น ผิวมีความหนา เส้นขนจึงไม่สามารถทะลุผ่านชั้นผิวหนังได้
- เส้นขนหยิกหรือม้วนงอ มีแนวโน้มที่จะงอกเข้าไปในผิวหนังมากกว่าเส้นขนตรง
- การขัดถูผิวมากเกินไป อาจทำให้เส้นขนหักและงอกเข้าไปใต้ผิวหนัง
- การสวมเสื้อผ้าคับ ทำให้เกิดแรงเสียดสี และกดทับ ส่งผลให้เส้นขนงอกผิดทิศทาง
- ฮอร์โมน โดยเฉพาะในวัยรุ่น และสตรีมีครรภ์
- เหงื่อ และความชื้นสะสม โดยเฉพาะในบริเวณที่อับชื้น
- พันธุกรรม บางคนมีแนวโน้มเกิดขนคุดง่ายกว่าคนอื่น
- ผิวแห้งกร้าน โดยเฉพาะในช่วงที่อากาศหนาว
วิธีรักษาขนคุด
โรคขนคุด (Keratosis Pilaris) จัดเป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่งที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ครับ โดยวิธีรักษาขนคุดมีหลายวิธี ทั้งรักษาด้วยตัวเองที่บ้าน รักษาโดยแพทย์ และทำหัตถการทางการแพทย์
1. วิธีรักษาขนคุดด้วยตัวเอง
การรักษาขนคุดที่บ้านเป็นวิธีที่ทำได้ง่าย และประหยัด สามารถทำได้โดย
- ประคบอุ่นเพื่อเปิดรูขุมขน ทำให้ขนงอกขึ้นมาได้ และช่วยลดการอักเสบ หลังทำควรทามอยเจอร์ไรเซอร์เพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิว
- ใช้ผลิตภัณฑ์เอ็กซ์โฟลิเอท ขจัดเซลล์ผิวตาย ป้องกันการอุดตันของรูขุมขน
- ทาครีมรักษาขนคุดที่มีส่วนผสมของ glycolic acid หรือ salicylic acid เพื่อช่วยผลัดเซลล์ผิว
- อาบน้ำด้วยสบู่หรือครีมอาบน้ำที่อ่อนโยน และมีมอยส์เจอร์ไรส์เซอร์ที่ให้ความชุ่มชื้น และช่วยผลัดเซลล์ผิว
- ทานวิตามินดี (Vitamin D) ในกรณีบางคนที่ไม่ค่อยได้รับแสงแดดอ่อน ๆ อาจทำให้ขาดวิตามินดี ได้ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดขนคุด
2. รักษาขนคุดโดยแพทย์
เมื่อรักษาขนคุดด้วยตัวเองไม่ได้ผล การพบแพทย์เป็นทางเลือกที่ดีครับ แพทย์อาจใช้เข็มปลายแหลมเพื่อดึงขนคุดออกมา หรือใช้จี้ไฟฟ้าเพื่อทำลายรากขน ป้องกันการเกิดขนคุดซ้ำ
3. รักษาขนคุดด้วยการใช้ยา
ในคนที่มีอาการบวมแดง คัน ระคายเคือง หรือติดเชื้อร่วมด้วย แพทย์อาจสั่งยาเพื่อลดการอักเสบ และบรรเทาอาการครับ เช่น
- ยาทา Retinoids ช่วยผลัดเซลล์ผิวและลดการอุดตันของรูขุมขน
- ยาทา Steroid ลดการอักเสบในกรณีที่มีอาการรุนแรง
- ยาปฏิชีวนะชนิดทา ป้องกัน และรักษาการติดเชื้อ
4. วิธีรักษาแผลเป็นจากขนคุด
สำหรับผู้ที่มีแผลเป็นจากขนคุด สามารถใช้เลเซอร์ปรับสภาพผิว ลดรอยแดง และรอยดำได้ หรือฉีด Corticosteroid ก็ เป็นอีกวิธีที่ช่วยลดการอักเสบ และแผลนูนได้ครับ
5. รักษาขนคุดด้วยการขัดหรือสครับผิว
การขัดหรือสครับผิวเป็นวิธีที่ช่วยรักษาและป้องกันขนคุดได้ครับ จะเป็นการช่วยกำจัดเซลล์ผิวที่ตายแล้ว และเปิดทางให้เส้นขนขึ้นได้ง่ายขึ้น
แนะนำให้ทำสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง โดยใช้ผลิตภัณฑ์สครับที่อ่อนโยนต่อผิว หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีเม็ดสครับหยาบเกินไป และควรระมัดระวังไม่ขัดผิวแรงเกินไป โดยเฉพาะในบริเวณที่มีการอักเสบหรือเป็นขนคุดอยู่แล้ว
6. เลเซอร์ขน รักษาขนคุด
การทำเลเซอร์ขนเป็นวิธีลดขนคุด และช่วยป้องกันการเกิดขนคุดในอนาคตได้ดีกว่าวิธีอื่น ๆ ครับ เพราะเป็นการใช้พลังงานความร้อนไปทำลายรากขนแบบเฉพาะเจาะจง ทำให้รากขนตาย ไม่มีปัญหารูขุมขนอักเสบ การระคายเคืองผิวเหมือนกับการโกนขนหรือแว็กซ์ครับ
ปัจจุบันเครื่องเลเซอร์ขนที่นิยมจะมีทั้ง Diode Laser และ yag laser ครับ โดยเฉพาะเลเซอร์เทคโนโลยี Long Pulse ND Yag 1064 ที่หมอได้กล่าวถึงไปก่อนหน้านี้ว่าเป็นชนิดเลเซอร์ที่มีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดขน ในคลินิกชั้นนำหลายแห่งจึงนิยมเลือกใช้
สำหรับคนไข้ที่ต้องการแก้ปัญหาขนคุดที่ตรงจุด สามารถเข้ามาขอคำแนะนำกับหมอก่อนได้ครับ ที่ V Square Clinic จะกำจัดขนด้วยโปรแกรม Cool Yag 1064 ใช้เลเซอร์ Long Pulse ND YAG 1064 ยี่ห้อ Light-B EV O นำเข้าจากประเทศอิตาลี และเครื่องเป่าลมเย็น Cryo 7 จากเยอรมันครับ ปลอดภัย ได้มาตรฐาน ผ่านการรับรองจาก US FDA, CE ยุโรป, อย.ไทย
เหตุผลที่ V Square Clinic เลือกใช้โปรแกรม Cool Yag 1064
- ต้องการให้คนไข้ได้รับประสบการณ์การกำจัดขนที่ดีที่สุด ด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย
- เป็นการทำงานควบคู่กันของเลเซอร์ชนิด Long Pulse ND Yag 1064 กับ New Cryo 7 เครื่องเป่าลมเย็น ช่วยให้ขณะทำรู้สึกสบายผิว ไม่เจ็บ ไม่แสบ ไม่ต้องเสียเวลาแปะยาชา
- Long Pulse ND Yag 1064 สามารถส่งพลังงานเลเซอร์ลงไปลึกถึงรากขน ทำให้ขนกลับมาขึ้นใหม่ช้าลง และบางลง
- เห็นผลตั้งแต่ครั้งแรกที่ทำ เมื่อทำอย่างต่อเนื่อง 5-8 ครั้งขึ้นไป สามารถกำจัดขนได้ถาวร
- สามารถใช้ได้กับทุกสภาพผิว ทุกขนาดเส้นขน และทุกสีขน (ยกเว้นขนหงอก)
- สามารถกำจัดขนได้ในทุกบริเวณ เช่น Yag Laser รักแร้, Yag Brazilian, ขนหน้า, ขนขา และบริเวณอื่น ๆ
- ช่วยลดการเกิดขนคุด รูขุมขนอักเสบ และการระคายเคืองผิวจากการโกนหรือแว็กซ์
- ใช้เวลาทำไม่นาน ขนหลุดไว ผิวเรียบเนียน
- เลเซอร์ขน ราคาคุ้มค่ากับผลลัพธ์ที่ได้ในระยะยาว
วิธีป้องกันการเกิดขนคุด
การป้องกันขนคุดเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาผิวให้เรียบเนียน และสุขภาพดี ซึ่งวิธีป้องกันขนคุดสามารถทำตามได้ง่าย ๆ ดังนี้ครับ
- หยุดต้นตอของขนคุดด้วยการทำเลเซอร์ขน เทคโนโลยี Long Pulse ND Yag
- โกนขนให้ถูกวิธี โดยโกนขนตามทิศทางการเติบโตของขน ใช้มีดโกนที่คม และสะอาด
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของ glycolic acid หรือ salicylic acid เพื่อผลัดเซลล์ผิว ลดการเกิดขนคุด และบำรุงผิวให้ชุ่มชื้น
- ดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อรักษาความชุ่มชื้นของผิวจากภายใน
- เลือกสวมใส่เสื้อผ้าที่ไม่รัดแน่น เพื่อป้องกันการเสียดสีที่ผิวหนัง
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิว และหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีรุนแรง
- อาบน้ำทำความสะอาดร่างกายทุกวัน โดยเฉพาะหลังออกกำลังกาย และเช็ดตัวให้แห้งสนิทก่อนสวมใส่เสื้อผ้า
มีขนคุดควรพบแพทย์หรือไม่ ?
โดยทั่วไป ขนคุดไม่ใช่ภาวะที่อันตราย และมักไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ครับ แต่ในกรณีที่เป็นหนักขึ้น เช่น
- มีอาการอักเสบรุนแรง หรือมีอาการเจ็บปวด
- มีการติดเชื้อ เช่น มีหนองหรือมีไข้
- ขนคุดเกิดขึ้นในบริเวณกว้างหรือลุกลามมากขึ้น
- การรักษาด้วยตนเองไม่ได้ผล หรืออาการแย่ลง
- ขนคุดส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตหรือความมั่นใจ
หากมีอาการดังกล่าวควรพบแพทย์เพื่อรับการรักษา และขอคำแนะนำเพิ่มเติม โดยแพทย์อาจแนะนำการใช้ยาฆ่าเชื้อหรือยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ และป้องกันการติดเชื้อเพิ่มเติม
ในบางกรณีที่ขนคุดเป็นปัญหาที่เกิดซ้ำ ๆ และไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีการทั่วไป แพทย์อาจแนะนำวิธีการรักษาเพิ่มเติม เช่น การใช้เลเซอร์ขน การใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีส่วนผสมเฉพาะ หรือการทำทรีทเมนต์ที่ช่วยลดการเกิดขนคุดได้ครับ
สรุป ขนคุดรักษายังไงดีที่สุด
การรักษาขนคุดที่ดีที่สุดคือการป้องกันไม่ให้เกิดขนคุดตั้งแต่แรก ซึ่งสามารถทำได้ด้วยวิธีรักษาขนคุดที่หมอได้ยกตัวอย่าง มาในข้างต้น คนไข้สามารถนำไปปรับใช้ได้ตามความเหมาะสม ตามความรุนแรงของอาการ และสภาพผิวของแต่ละบุคคลครับ
สำหรับใครที่อยากจบปัญหาขนคุดที่ตรงจุด เห็นผลถาวร การทำเลเซอร์ขน จะเป็นตัวเลือกที่ตอบโจทย์ที่สุดครับ หรือคนไข้สามารถเข้ามาขอคำแนะนำกับหมอที่ V Square Clinic ก่อนได้ ปรึกษา และประเมินสภาพผิวฟรี ไม่มีค่าใช้จ่ายครับ
แต่หากคนไข้มีปัญหาขนคุดรุนแรง แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ผิวหนังเฉพาะทาง เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม เพราะการรักษาแต่เนิ่น ๆ จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อน และรักษาสุขภาพผิวของคนไข้ได้ในระยะยาวครับ