ผื่นขึ้นตามตัว (Skin Rash) เป็นปัญหาผิวหนังที่พบได้บ่อยในทุกช่วงวัย บางครั้งอาจเป็นเพียงอาการเล็กน้อยที่หายได้เอง แต่ในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของโรคที่ต้องได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม การทำความเข้าใจเกี่ยวกับผื่นขึ้นตามตัว ตั้งแต่สาเหตุ ประเภท วิธีป้องกัน และการรักษา จะช่วยให้สามารถรับมือกับอาการนี้ได้อย่างถูกต้อง
สารบัญ ผื่นขึ้นตามตัว
ผื่นคืออะไร ? ทำไมผื่นขึ้นตามตัว
ผื่น เป็นอาการที่เกิดจากการอักเสบของผิวหนัง มีลักษณะเป็นจุดแดง ตุ่มน้ำ ผื่นคัน หรือผื่นที่มีลักษณะแห้งลอก อาการเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกายจากหลาย ๆ ปัจจัยที่มากระตุ้น ทำให้เกราะป้องกันผิวแย่ลง และถ้าภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอ ก็ทำให้เกิดผื่นขึ้นตามตัวได้เช่นกันครับ
สำหรับปัจจัยกระตุ้นมีทั้งปัจจัยจากภายใน เช่น กรรมพันธุ์ อาการป่วย ร่างกายขาดวิตามิน และปัจจัยภายนอก เช่น การสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ การติดเชื้อ หรือแม้แต่ในช่วงที่สภาพอากาศแย่ มีฝุ่น PM 2.5 หลายคนก็อาจมีผื่นขึ้นตามตัว เป็นผื่นแพ้ฝุ่นที่มีอาการคันตามผิวหนัง
ผื่นขึ้นตามตัว มีลักษณะอาการอย่างไร ?
ในแง่ของลักษณะอาการ หมอจำแนกออกเป็น 2 แบบ คือ 1.ผื่นขึ้นตามตัวจากการติดเชื้อ และ 2.ผื่นขึ้นตามตัวที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ ซึ่งจะมีความรุนแรงต่างกัน ขึ้นอยู่กับสาเหตุว่าเกิดจากอะไร โดยจะมีอาการแสดงที่เป็นสัญญาณเตือนให้รู้ว่าร่างกายกำลังมีบางอย่างที่ผิดปกติ ให้ได้เริ่มสังเกตตัวเอง
- ผื่นแดง คัน หรือมีอาการปวดแสบปวดร้อน
- มีตุ่มน้ำใส ตุ่มแดง หรือผื่นลักษณะเป็นขุย
- อาจเกิดเป็นวงหรือกระจายทั่วร่างกาย
- อาจมีอาการร่วม เช่น ไข้ อ่อนเพลีย หรือบวมบริเวณที่เป็นผื่น
สาเหตุของผื่นขึ้นตามตัว เกิดจากอะไร ?
ตามที่หมอเกริ่นไปข้างต้นครับว่า สาเหตุที่ทำให้เกิดผื่นขึ้นตามตัว มีหลายปัจจัย ทั้งจากภายในร่างกายเองและปัจจัยภายนอกที่มากระตุ้นให้เกิดอาการ ทีนี้มาดูแต่ละปัจจัยกันครับ
ปัจจัยภายใน
- กรรมพันธุ์ หากมีประวัติครอบครัวที่เป็นโรคผิวหนัง เช่น โรคภูมิแพ้ผิวหนัง มีโอกาสสูงที่คนในครอบครัวจะเกิดผื่นขึ้นได้ง่าย
- สภาวะจิตใจ เช่น ความเครียด กระตุ้นให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนที่ส่งผลให้เกิดการอักเสบของผิวหนัง ทำให้ผิวเครียด มีผื่นแดง ลมพิษ
- อาการป่วยและโรค โรคบางชนิด เช่น โรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE) โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง หรือโรคเบาหวาน โรคภูมิแพ้ จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานผิดปกติ ผิวหนังไวต่อการเกิดผื่นและอักเสบได้ง่าย
- พักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ผิวมีแนวโน้มเกิดการอักเสบและผื่น กระบวนการซ่อมแซมผิวและฟื้นฟูผิวช้าลง
- ขาดสารอาหารและวิตามิน ร่างกายได้รับสารอาหาร เช่น โปรตีน ไขมันที่ดีต่อสุขภาพ รวมถึงวิตามิน เช่น วิตามิน A, B, C, D และ E ไม่เพียงพอ ทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหาร มีปัญหาสุขภาพกายและสุขภาพผิว โดยเฉพาะวิตามินซี ทำไมร่างกายถึงห้ามขาด คลิก!
ปัจจัยภายนอก
- สัมผัสสารก่อภูมิแพ้ เช่น โลหะ นิกเกิล น้ำหอม และสารเคมีในเครื่องสำอาง
- ติดเชื้อ เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ทำให้ผื่นขึ้นตามตัว หรือเกิดผื่นเชื้อรา เช่น กลาก เกลื้อน
- แพ้อาหารหรือยา เช่น อาหารทะเล นมวัว ถั่ว หรือยาปฏิชีวนะ
- สภาพอากาศ อากาศร้อนจัดหรือหนาวจัดอาจกระตุ้นให้ผื่นภูมิแพ้อากาศกำเริบ เป็น ๆ หาย ๆ
- อาบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนจัด ทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้น ผิวแห้งเป็นขุย ผิวแห้งคัน
- เสื้อผ้า การสวมเสื้อผ้ารัดแน่น หรือใช้วัสดุที่ระคายเคืองผิว เช่น ผ้าใยสังเคราะห์หรือขนสัตว์ อาจทำให้เกิดการเสียดสีและกระตุ้นให้ผื่นคันขึ้นตามตัว
- แมลง สัตว์กัดต่อย เช่น ยุง มด หรือหมัด อาจทำให้เกิดผื่นคันและการอักเสบของผิวหนัง
- ไรฝุ่น ตามที่นอน หมอน หรือพรม ในคนที่แพ้อาจเกิดผื่นขึ้นตามตัว คันตา คันจมูก
ประเภทของผื่นขึ้นตามตัวที่พบบ่อย
ผื่นขึ้นตามตัวมีหลายประเภท แต่ละประเภทมีลักษณะอาการแตกต่างกัน ผื่นบางชนิดอาจเกิดจากภูมิแพ้ ขณะที่บางชนิดอาจเป็นผลมาจากการติดเชื้อ ภูมิคุ้มกันตก หรือปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงกว่านั้น
1. ผื่นแดงคันตามตัว (Morbilliform)
มีลักษณะเป็นผื่นแดงที่กระจายทั่วร่างกาย คล้ายกับผื่นที่เกิดจากโรคหัด หรืออาการแพ้ยา ผื่นมักเริ่มจากบริเวณลำตัวและค่อย ๆ กระจายไปที่แขนและขา อาจมีอาการคันร่วมด้วย สาเหตุหลักมักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส เช่น ไข้หวัดใหญ่ หัดเยอรมัน หรือเป็นผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาปฏิชีวนะ
2. ผื่นผิวหนังอักเสบชนิดตุ่มน้ำ (Dyshidrotic Eczema)
มีลักษณะเป็นตุ่มน้ำใสขนาดเล็ก มักพบที่บริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า และซอกนิ้ว อาจมีอาการคันและปวดแสบปวดร้อนร่วมด้วย ตุ่มน้ำสามารถแตกออกและกลายเป็นแผลได้หากมีการเกาหรือถูบ่อย ๆ สาเหตุเกิดจากการแพ้สารระคายเคือง เช่น สบู่ แชมพู หรืออาจเป็นผลจากความเครียดและภาวะภูมิแพ้ที่มีอยู่เดิม
3. ผื่นลมพิษ (Urticaria) หรือโรคลมพิษ
มีลักษณะเป็นปื้นแดง นูนขึ้นจากผิวหนังและมีอาการคันอย่างรุนแรง สามารถหายไปได้เองภายในไม่กี่ชั่วโมง หรือเป็นอยู่นานหลายวัน สาเหตุหลักของผื่นลมพิษมักมาจากปฏิกิริยาภูมิแพ้ เช่น แพ้อาหาร แพ้ยา หรือแมลงกัดต่อย รวมถึงสัมผัสสารเคมี หรือเจอกับสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
4. ผื่นแดงเป็นเส้นใย (Livedo Reticularis)
มีลักษณะเป็นเส้นใยคล้ายร่างแห มักพบในบริเวณแขน ขา หรือรอบลำตัว เกิดจากการไหลเวียนเลือดผิดปกติ หรือโรคเกี่ยวกับหลอดเลือด เช่น โรคเส้นเลือดอักเสบ ภาวะเลือดข้นผิดปกติ หรือโรคออโตอิมมูน
5. ผื่นมีจุดเลือดออกใต้ผิวหนัง (Vasculitis)
มีลักษณะเป็นจุดเลือดออกสีม่วงแดงใต้ผิวหนัง หรือเป็นตุ่มพองที่มีเลือดข้างใน สาเหตุเกี่ยวข้องกับโรคหลอดเลือดอักเสบ ซึ่งเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำลายหลอดเลือดเล็ก ๆ ทำให้เลือดออกใต้ผิวหนัง นอกจากนี้อาจเกิดจากการติดเชื้อ หรือเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด เช่น ยาต้านการอักเสบ
6. ผื่นมีตุ่มใส พอง มีน้ำอยู่ข้างใน (Vesiculobullous Eruption)
มีลักษณะเป็นตุ่มน้ำขนาดใหญ่พองขึ้นบนผิวหนัง ตุ่มน้ำอาจแตกออกและกลายเป็นแผลถลอกได้ในบางกรณี สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อไวรัส เช่น เริม อีสุกอีใส หรือจากโรคทางผิวหนังที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน เช่น โรคเพมฟิกัส (Pemphigus) หรือโรคบูลลัส เพมฟิกอยด์ (Bullous Pemphigoid)
วิธีการดูแลรักษาและป้องกันผื่นขึ้นตามตัว
ผื่นขึ้นตามตัว เป็นตุ่มแดง ปื้นแดง นอกจากจะมาพร้อมอาการคัน สร้างความรำคาญ เกาแล้วลุกลามขยายวงกว้าง เพื่อป้องกันการเกิดผื่นซ้ำและลดความรุนแรงของผื่นที่ขึ้นตามตัว ควรรู้วิธีดูแลผิวที่เหมาะสมและการหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นทำให้ผื่นขึ้น
การดูแลรักษาผื่นขึ้นตามตัวในเบื้องต้น
- ห้ามแกะ เกา ขูด บริเวณผิวหนังที่มีผื่นคัน อาจทำให้ผื่นรุนแรงและลุกลาม
- ล้างทำความสะอาดผิวหนังอย่างอ่อนโยน ใช้น้ำอุณหภูมิห้องและสบู่ที่ไม่มีสารเคมีรุนแรง หลีกเลี่ยงการขัดถูผิวแรง ๆ
- ใช้มอยส์เจอไรเซอร์บำรุงผิว ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ น้ำหอม ที่อาจทำให้เกิดอาการแพ้
- หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมี น้ำหอม โลหะ หรือวัสดุที่อาจทำให้เกิดอาการแพ้
- อยู่ในที่มีสภาพอากาศเหมาะสม หลีกเลี่ยงอากาศร้อนจัดหรือเย็นจัด ใช้เครื่องฟอกอากาศกรอกอากาศ ฝุ่นละอองขนาดเล็ก
- ดูแลสุขภาพภายใน รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เสริมด้วยวิตามินที่ช่วยบำรุงผิว และเสริมภูมิคุ้มกัน
- ดูแลตามคำแนะนำของแพทย์ หากอาการผื่นขึ้นตามตัวรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์
การป้องกันการเกิดผื่นขึ้นตามตัว
- หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ เช่น สารเคมี น้ำหอม โลหะ หรือฝุ่นละอองที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้และผื่นขึ้น
- รักษาความสะอาดของผิวหนัง อาบน้ำและทำความสะอาดร่างกายด้วยผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน หลีกเลี่ยงสบู่ที่มีสารเคมีรุนแรง
- ใช้มอยส์เจอไรเซอร์เป็นประจำ เพื่อให้ผิวชุ่มชื้น ลดการแห้งและอาการคันที่อาจกระตุ้นให้เกิดผื่น
- ไม่เครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ เพราะความเครียดและการพักผ่อนไม่เพียงพอทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงและกระตุ้นให้เกิดผื่นได้
- เลือกเสื้อผ้าที่เหมาะสม สวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศดี หลีกเลี่ยงผ้าเนื้อหยาบหรือเส้นใยที่อาจก่อให้เกิดการระคายเคือง
- เสริมวิตามินและสารอาหารที่จำเป็น โดยเฉพาะวิตามิน C ที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและป้องกันปัญหาผิวหนัง
- ปรึกษาแพทย์ หากมีแนวโน้มเป็นผื่นง่าย ควรพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและการป้องกันที่เหมาะสม
ผื่นขึ้นตามตัวแบบไหน ควรปรึกษาแพทย์
ผื่นอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ตามมา ดังนั้นจึงควรสังเกตอาการของตัวเอง หากมีอาการดังนี้ถือเป็นอาการที่ควรระวัง
ผื่นขึ้นตามตัว อาการที่ควรระวัง
- ผื่นที่ไม่หายไปหรือแย่ลง ถ้าดูแลในเบื้องต้นแล้ว ผื่นมีการลุกลามมากขึ้น ควรรีบพบแพทย์
- มีอาการข้างเคียง เช่น ไข้สูง หายใจลำบาก หากมีไข้ร่วมกับผื่น อาจเป็นสัญญาณของโรคติดเชื้อที่รุนแรง หรือภาวะภูมิแพ้เฉียบพลัน
- ผื่นที่มีอาการปวด บวม หรือเป็นแผล อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อหรือโรคที่ต้องได้รับการรักษา
- ผื่นที่เกิดขึ้นหลังจากรับประทานยา ผื่นที่เกิดจากการแพ้ยาอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต หากมีอาการบวมของใบหน้า ลำคอ หรือมีปัญหาการหายใจ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
- ผื่นที่มีลักษณะตุ่มน้ำ หรือมีเลือดออกใต้ผิวหนัง อาจเป็นสัญญาณของโรคทางระบบภูมิคุ้มกัน เช่น โรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง หรือโรคหลอดเลือดอักเสบ
ถ้าผื่นมีอาการรุนแรง หรือมีอาการอื่นร่วมด้วย จำเป็นต้องได้รับการตรวจสุขภาพเพื่อวินิจฉัย เช่น ตรวจชื้นเนื้อ (Biopsy) ตรวจเลือด (Blood Test) หรือทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง (Skin Prick Test) และรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรักษาอาการที่เป็นอยู่
รวมถึงควรให้ความสำคัญกับการเรื่องการป้องกันและแก้ไขสาเหตุเชิงลึก เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรค ซึ่งเป็นการดูแลตามหลัก Wellness หรือการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม เพื่อการมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน
ด้วยไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตที่เร่งรีบของคนในยุคนี้ การจะดูแลสุขภาพทุกด้านอย่างครอบคลุม อาจเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนัก หนึ่งในตัวช่วยของการดูแลสุขภาพอย่างเรื่องของอาหารเสริม หรือการดริปวิตามิน จึงเป็นเรื่องที่หลายคนให้ความสนใจมากขึ้น เพื่อการมีสุขภาพที่ดี ห่างไกลโรคครับ
โดยสูตรที่หมอแนะนำในการเสริมภูมิคุ้มกัน ช่วยลดอาการแพ้ ผื่นคันตามผิวหนัง จะเป็นสูตร Immune Booster ซึ่งประกอบไปด้วย วิตามิน Super C เข้มข้น และมี Antioxidant สารต้านอนุมูลอิสระที่ดีต่อผิวและสุขภาพ ช่วยให้ผิวฟื้นตัวได้เร็วขึ้นและลดการเกิดผื่นซ้ำได้ และยังช่วยเสริมสุขภาพและภูมิคุ้มกัน ป้องกันโรค
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับผื่นขึ้นตามตัว
ผื่นขึ้นตามตัวสามารถหายได้เองหรือไม่ ?
ขึ้นอยู่กับสาเหตุ หากเกิดจากการแพ้ชั่วคราว อาจหายได้เอง แต่หากเกิดจากโรคต้องดูแลรักษาอย่างตรงจุด เน้นการเสริมภูมิคุ้มกันซึ่งจะช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูตัวเองได้เร็วยิ่งขึ้น
การใช้ยาแก้แพ้มีผลข้างเคียงอย่างไร ?
การใช้ยาแก้แพ้เพื่อลดอาการผื่นคันอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ง่วงนอน ปากแห้ง เวียนศีรษะ หากใช้ยาในปริมาณมากหรือใช้ร่วมกับยาอื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเพื่อความปลอดภัย โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือสตรีมีครรภ์
ดริปวิตามินช่วยแก้ผื่นขึ้นตามผิวหนัง ได้อย่างไร ?
ดริปวิตามินเป็นการเสริมสารอาหารที่จำเป็นต่อผิวและระบบภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะวิตามิน C มีบทบาทสำคัญในการลดการอักเสบของผิวหนังและเสริมสร้างคอลลาเจน ช่วยให้ผิวฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
สรุป ผื่นขึ้นตามตัว เสริมภูมิคุ้มกันด้วย Immune Booster
ผื่นขึ้นตามตัวเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งปัจจัยภายในและภายนอก การดูแลผิวอย่างเหมาะสมและการหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นสามารถช่วยลดความเสี่ยงของผื่นได้ หากผื่นรุนแรงหรือมีอาการร่วม ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม
นอกจากนี้ การเสริมภูมิคุ้มกันด้วยวิตามินก็เป็นอีกแนวทางที่ช่วยลดการเกิดผื่นและบำรุงสุขภาพผิว โดยวิตามิน C มีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ลดการอักเสบ และช่วยให้ผิวแข็งแรง สามารถเลือกดริปวิตามิน Immune Booster เพื่อฟื้นฟูร่างกายแบบเร่งด่วน ร่างกายดูดซึมไปใช้ได้ทันที เห็นผลรวดเร็ว และเสริมด้วยการกินวิตามิน ก็จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของวิตามินในการดูแลได้อย่างมาประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
อ้างอิง
- Nutrients. 2017 Nov 3;9(11):1211. doi: 10.3390/nu9111211
ลมพิษขาดวิตามินอะไร ? เช็กสาเหตุ วิธีป้องกัน และการเสริมวิตามิน เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้น
Reading Time: 4 minutes- ลมพิษคืออะไร ? อาการ และสาเหตุของลมพิษ - ทำไมการขาดวิตามินทำให้เกิดลมพิษได้ ? - 7 สัญญาณเตือน! ว่าร่างกายขาดวิตามิน เสี่ยงเป็นลมพิษ - ลมพิษขาดวิตามินอะไร ? เช็กวิตามินที่สำคัญต่อร่างกาย - 5 วิธีลดอาการลมพิษ แก้ปัญหาลมพิษขาดวิตามินอะไรได้อย่างเห็นผล
ลมพิษตอนกลางคืน เกิดจากอะไร ? วิธีป้องกันผื่นแดง แบบไหนเห...
Reading Time: 3 minutes- อาการของลมพิษกลางคืน - สาเหตุของลมพิษกลางคืน - ทำไมอาการลมพิษมักแย่ลงตอนกลางคืน ? - วิธีบรรเทาอาการลมพิษกลางคืน - วิธีป้องกันลมพิษกลางคืน - ฉีดวิตามินเสริมภูมิ ป้องกันลมพิษกลางคืน
ไซนัสอักเสบ คืออะไร ? สาเหตุ วิธีรักษา พร้อมแนวทางเสริมภู...
Reading Time: 3 minutes- ไซนัสอักเสบ คืออะไร ? - อาการโรคไซนัสอักเสบ เป็นแบบไหน ? - ไซนัสอักเสบ มีสาเหตุมาจากอะไรบ้าง ? - วิธีรักษาไซนัสอักเสบด้วยตัวเองและวิธีทางการแพทย์ - เป็นไซนัสอักเสบไม่รักษา อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
รู้จักโรคลมพิษ (Urticaria) เช็กอาการ สาเหตุ พร้อมแนวทางป้...
Reading Time: 3 minutes- ผื่นลมพิษคืออะไร ? - รวมสาเหตุอาการ “ ลมพิษ ” เกิดจากอะไรได้บ้าง ? - รับมือการเกิดผื่นลมพิษอย่างไรดี ? - ป้องกันการเกิดผื่นลมพิษ วิธีไหนได้บ้าง ? - เป็นลมพิษง่าย เพราะขาดวิตามินจริงไหม ?
ฉีดชาแนล คืออะไร ? มีกี่แบบ ช่วยเรื่องอะไร เหมาะกับใคร ต้...
Reading Time: 4 minutes- การฉีดชาแนล คืออะไร ? - ฉีดชาแนล มีส่วนประกอบตัวยาที่สำคัญอะไรบ้าง ? - ฉีดชาแนล Filorga NCTF 135 HA ช่วยเรื่องอะไรบ้าง ? - ผลลัพธ์จากการฉีดชาแนล
